Berid Nedir ?


Berid, İslam devletlerinde posta ve haberleşme örgütü. Posta hayvanı, atlı postacı, posta menzili ve iki menzil arasındaki uzaklık anlamlarında da kullanılmıştır. Ilk berid, Emevi hükümdarı I. Muaviye (hd 661-680) tarafından kuruldu. Eski Roma, Bizans ve İran haberleşme sistemlerinden esinlenilerek oluşturulan berid, merkez ile eyaletler arasında, yönetimle ilgili haberleşmeyi sağlıyordu. Sonraki yüzyıllarda özellikle eyaletlerdeki ayaklanmaların merkeze en kısa zamanda haber verilmesi açısından önem kazandı.
Abbasi halifeleri güvendikleri kişileri beridliğe atayarak anayollar boyunca berid karakolları kurdurdular. Bu karakollar, su ve yiyecek olanaklarına bağlı olarak bir kişinin bir günde alabileceği uzaklıkta kurulurdu.
Sonraki İslam devletlerinde de beride benzer posta örgütleri vardı. Büyük Selçuklular beridin karşılığı olan ulak sistemini daha düzenli bir posta örgütüne dönüştürmüş, Karahanlılar, Moğollar ve Safeviler de beridden esinlenerek haberleşme örgütleri geliştirmişlerdi, Osmanlılarda ise haberleşme "ulak" ve "tatar" adı verilen habercilerle sağlanırdı. Bu sistem, 19. yüzyılın ilk yarısında, halka da hizmet vermek üzere posta örgütünün kurulmasına değin varlığını korudu.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder